آشنایی با بیماریهای دهان و دندان
*پوسیدگی دندان:
چنانچه بهداشت دهان و دندان رعایت نشود، لایه ای میکروبی به نام پلاک
بر روی سطح دندان هاتشکیل می شود که با گذشت زمان میکروب ها ی موجود در این لایه ، مواد قندی
موجود دررا به اسید تبدیل میکنند. این اسید ، مینای
دندان را به مرور زمان حل کرده و پوسیدگی ایجاد میشود.
*عوامل پوسیدگی زا:
عدم رعایت نحوه صحیح و به موقع بهداشت دهان و دندان:
چنانچه پس از مصرف مواد غذایی سطح دندانها تمیز نگردد ، پلاک میکروبی که نرم
،بی رنگ وچسبنده است، تشکیل میگردد که برای پاک کردن آن از سطوح دندان ها باید ابتدا از
نخ دندان استفاده کرده و سطوح بین دندانی را پاک و سپس دندانها را به دقت مسواک زد. پس از خوردن غذا و رسیدن مواد قندی به میکروب ها ی پلاک میکروبی ، تقریبا 5-2
دقیقه بعد اسید تولید میشودکه در طی 10 دقیقه میزان این اسید به حداکثر مقدار خود میرسد و تا
حدود یک ساعت ، محیط دهان در حالت اسیدی باقی می ماند تا به مرور به حالت
عادی برگردد.
به همین علت تاکید می گردد در مواردی که مسواک به همراه ندارید ، حداقل دهان
خود را پس از مصرف مواد غذایی با آب شستشو دهید.
+مصرف مواد قندی .
+ مقاومت شخص و دندان در برابر پوسیدگی:
این مقاومت به عواملی بستگی داردنظیر عوامل ژنتیکی و اکتسابی که در بخش های
بعد به آن اشاره خواهد شد .
*محل های شایع پوسیدگی دندانها:
هر جا تجمع پلاک میکروبی بیشتر باشد، پوسیدگی شایع تر است.
+شیارهای سطح جونده : در سنین اولی رویش دندانها ی آسیا ی دائمی که دارای
شیارهای عمیق می باشند.
+سطوح بین دندانی : از آنجایی که موهای مسواک به این نواحی دسترسی کافی ندارند
و همچنین به دلیل عدم استفاده از نخ دندان ، مواد
غذایی در محل تجمع یافته و در نهایت احتمال پوسیدگی در این سطوح بالا می رود.این نواحی را فقط با استفاده از نخ دندان میتوان
تمیز کرد.
+طوق دندان یا ناحیه اتصال لثه با دندان : معمولا پلاک میکروبی در ناحیه طوق
دندان تجمع می یابد.که علاوه بر پوسیدگی باعث بروز بیماری
های لثه نیز می گردد.
*علائم پوسیدگی دندان ها:
+تغییر رنگ مینای دندان (ابتدا سفید گچی و سپس به قهوه ای یا سیاه)
+ سوراخ شدن دندان .
+بوی بد دهان.
+ حساس شدن یا درد گرفتن دندان هنگام خوردن غذاهای سرد یا شیرین.
+حساس شدن یا درد گرفتن دندان هنگام فشار دندان ها بر روی هم یا جویدن غذا.
+گیر کردن مواد غذایی بین دندان ها و پاره شدن نخ دندان هنگام استفاده از آن.
*مراحل پیشرفت پوسیدگی:
پوسیدگی یک شبه ایجاد نمیشود و یک روند تدریجی است که زمان زیادی لازم دارد.
+شروع پوسیدگیاز مینای دندان بوده و معمولا با یک لکه سفید در محل های شایع
پوسیدگی آغاز می شود که به مرور زمان به رنگ قهوه
ای یا سیاه تغییر می یابد.
+با ادامه پوسیدگی به لایه زیرین (داخل عاج ) دندان به سرما ، گرما ،فشار
وشیرینی حساس می شود و حتی گاهی در دندان ، درد های کوتاه مدت و شدید نیز دیده می شود.
+در نهایت پوسیدگی به مغز دندان(پالپ) میرسد .این حالت ، معمولا با دردهای
شبانه شدید ، مدام و خود به خودی همراه بوده و در صورت عدم درمان ، با عفونت انتهای ریشه دندان
همراه می شود. که به شکل تورم روی لثه و و یا تورم در صورت مشاهده میگردد.(آبسه دندانی)
نکته: گاهی ممکن است که به دنبال درد شدید دندانی ، به طور ناگهانی این درد
ساکت شود که نشانه مرگ کامل مغز دندان است .چنین دندانی از این پس بعنوان کانونی عفونی برای بدن
محسوب شده و هر لحظه ممکن است باعث بروز مجدد عفونت شدید ، تورم و آبسه حاد گردد.
به علت مجاورت آبسه دندانی با مناطق پر عروق حساس بدن (مغز و سیستم تنفسی)این
آبسه میتواند بسیار خطر ناک و حتی کشنده باشد.
نکته : زمانی که پوسیدگی به صورت لکه سفید میباشد(مرحله ابتدایی)امکان پیشگیری
از ادامه پوسیدگی و تبدیل آن به حفره، با مسواک زدن منظم و استفاده از خمیر و نخ دندان
وجود دارد .به این نوع تغییر رنگ دندان، پوسیدگی
متوقف شده میگویند.
مینا حسینی _ بهداشتکار دهان و دندان